ارتودنسی یکی از اولین و بهترین روشهای پیشنهادی برای اصلاح طرح لبخند است. بریس یکی از رایجترین و مناسبترین دستگاههایی است که برای ارتودنسی استفاده میشود. براکت هم یکی از اجزا بریس است و در ارتودنسی ثابت کاربرد دارد. براکتها با اتصال روی دندان باعث میشوند، سیم قوسی ثابت بماند تا ناهنجاریهای دندانی به مرور زمان برطرف شوند. براکت فلزی، پلاستیکی، نامرئی، دیمون، لینگوآل، سرامیک، تیتانیومی و… تعدادی از انواع براکت هستند که ویژگیهای متفاوتی دارند. برخی از این براکتها طول درمان را تسریع کرده و برخی با رنگ مشابه رنگ دندان ظاهر طبیعیتری ایجاد میکنند.
براکت ارتودنسی چیست؟
براکت در ارتودنسی دندان جهت اصلاح ناهنجاریهای دهان و دندان، همراه بریسها استفاده میشود. اگر براکت ارتودنسی را در فردی دیده باشید، مطمئنا متوجه نگینهای کوچکی روی آنها میشوید؛ به این نگینها براکت میگویند. دندانپزشک برای اتصال سیم قوسی به دندانها از براکت ارتودنسی استفاده میکند.
کاربرد براکت چیست؟
کاربرد اصلی براکتها در ارتودنسی، اعمال فشار به دندانها برای به حرکت درآوردن آنها در یک سمت خاص است. در واقع دندانپزشک از براکت برای انتقال نیروی سیم، جهت اصلاح محل دندانها استفاده میکند. دو شیار روی براکتها برای قرارگیری سیم قوسی تعبیه شده است. براکتهای ارتودنسی را انواع مختلف مانند براکت فلزی که از جنس طلا، تیتانیوم، کامپوزیت،کبالت هستند و نوع سرامیکی و پلاستیکی عرضه میشوند.
طرز کار براکت ارتودنسی چگونه است؟
براکت ارتودنسی برای مرتب کردن دندانها به کار میرود و از آنها به عنوان لنگری برای سیم قوسی روی دندانها استفاده میشود. سیم از میان شیارهای براکتها عبور کرده و تمام براکتها را به نوعی به هم وصل میکند. بدین ترتیب از سوی براکتها فشاری نامحسوس به دندانها وارد شده و باعث میشود به مرور زمان به سمت درست حرکت کنند.
محل اتصال براکت دندان کجاست؟
دندانپزشک ابتدا سطح دندانها را تمیز کرده و سپس روی آنها مادهای چسبنده قرار میدهد. در مرحله بعد براکتها را روی تمام دندانها میچسباند. پس از چسبیدن براکتها به دندانها سیم قوسدار ارتودنسی را در میان آنها قرار میدهد؛ پس میتوان گفت براکت ارتودنسی روی دندانها متصل میشود.
انواع براکت ارتودنسی
براکتهای ارتودنسی بر اساس جنس، طول درمان، ظاهر و مقاومت، انواع مختلفی دارند. از براکتهای با ظاهر طبیعی میتوان به مدل نامرئی و پلاستیکی اشاره کرد. براکتهای تیتانیومی و کروم کبالت مقاومت بالایی دارند و براکتهای لینگوال با اتصال به پشت دندانها زیبایی لبخند را در مدت درمان حفظ میکنند. اگر میخواهید بدانید چه زمانی ارتودنسی لازم است باید با یک دندانپزشک مشورت کنید. مناسبترین براکت بر اساس شرایط دندانها، نظر دندانپزشک و بیمار انتخاب میشود.
براکت ارتودنسی نامرئی
براکت ارتودنسی نامرئی یکی از انواع براکتهای پرطرفدار است. این براکتها هنگامی که بیمار تمایلی به استفاده از براکتهای فلزی ندارد، استفاده میشود. براکتهای نامرئی ظاهر طبیعیتری دارند. لازم به ذکر است که در صورت استعمال دخانیات، توتون، دخانیات و نوشیدن مشروبات الکلی این براکتها دچار تغییر رنگ میشوند. این براکتها با ایحاد اصطکاک بیشتر باعث میشوند، حرکت دندانها کندتر شود. طول درمان با براکتهای نامرئی نسبت به سایر براکتها افزایش مییابد.
براکت دیمون با سلف لیگیت
براکت دیمون که به آنها براکت خود بازشونده دیمون نیز گفته میشود با ایجاد فشار توسط فنری نازک به سیم ارتودنسی، ناهنجاریهای دندانها را برطرف میکند. این براکت برای افرادی که میخواهند تعداد جلسه و طول درمانشان کاهش یابد، مناسب است. به دنبال آن هزینه ارتودنسی نیز کاهش مییابد. در براکتهای دیمون به دلیل عدم استفاده از کش، تجمع پلاکتهای دندانی جلوگیری میشود. بدین ترتیب با استفاده از براکت دیمون میتوان به لبخندی طبیعیتر و زیباتر دست یافت.
براکت فلزی
براکت فلزی بخش نمادین بریسهای عادی است. جنس این براکتها از فولاد ضدزنگ بوده و باعث میشوند دندانها قدرت لازم را برای حرکت داشته باشند. براکتهای فلزی توسط چسب و باند روی دندانها قرار گرفته و با سیم و باند به هم وصل میشوند. بدین ترتیب دندانهای بیمار به صورت دقیق و بدون مشکل حرکت میکنند.
این نوع براکت بین سایر براکتهای دندانی از کمترین زیبایی برخوردار است؛ ولی برای بیماران زیادی این نوع براکت مناسبترین براکت محسوب میشود. براکتهای فلزی برای درمان ناهنجاریهای زیادی استفاده میشوند؛ ولی باید هرچند هفته یکبار متخصص آنها را دوباره تنظیم کند. براکت دندان طلایی که در دیگر کشورها وجود دارد، نیز همان براکت فلزی هستند که با روکشی از طلا پوشانده شدهاند. آرچوایرها هم از همین نوع براکتها هستند؛ ولی به دلیل محبوب نبودن زیاد استفاده نمیشوند.
براکت لینگوال
براکت لینگوآل مناسب افرادی است که نمیخواهند ارتودنسیهایشان هنگام لبخند زدن و یا صحبت کردن دیده شوند. این نوع براکت، زیبایی لبخند را حفظ کرده و در عین حال به اصلاح ناهنجاریهای دندانی میپردازد. ارتودنسی لینگوآل همان ارتودنسی فلزی است؛ ولی در این روش برخلاف سایر روشها، براکت، سیم و الاستیک ارتودنسی را به پشت دندانها متصل میکنند. به عبارتی براکت لینگوآل همان ارتودنسی ثابت برعکس شده است. دندانپزشکها از این براکت برای افرادی که میخواهند ارتودنسی روی دندانهایشان متصل نشود، استفاده میکنند. با این حال به دلیل ناراحتیهایی که این نوع براکت هنگام صحبت کردن ایجاد میکند، استفاده از آن بسیار کاهش یافته است.
براکت دندان سرامیک
براکتهای سرامیکی به صورت ترکیبی با رنگ دندان ساخته میشوند؛ به همین دلیل به آنها براکت زیبایی هم گفته میشود. براکتهای سرامیکی برای افرادی که دوست ندارد روی دندانهایشان ارتودنسی فلزی وجود داشته باشد، مناسب است. جنس این براکتها از پلیمرهای سرامیکی با دوام بالا است و به صورت شفاف و نیمه شفاف وجود دارند. دندانپزشک برای براکتهای سرامیک از سیمهای شفاف یا سفید استفاده میکند تا کمتر دیده شوند.
براکت ارتودنسی کروم کبالت
براکتهای کروم کبالت یکی از مقاومترین ارتودنسیهای شناخته شده هستند. از این براکتها هنگامی که لازم است ارتودنسی به مدت طولانی در دهان باقی بماند، استفاده میشود. از ویژگیهای برجسته این براکت میتوان به مقاومت بالا در برابر خوردگی اشاره کرد؛ همچنین این براکتها به روند درمان سرعت میبخشند. براکتهای کروم کبالت از سختی بالایی برخوردار بوده و با ایجاد اصطکاک خیلی کم تنش را کاهش میدهند. براکتهای کروم کبالت سازگاری بالایی با محیط زیست هم دارند.
براکت تیاتنیومی
براکت تیتانیومی برای افرادی استفاده میشود که لازم است ارتودنسی آنها دوام و استحکام بالایی داشته باشد. تیتانیوم ماده اولیه این براکتها محسوب میشود که به داشتن استحکام بالا معروف است. این فلز محکم از توانایی ایجاد نیروهای پایدار برخوردار است. این فلز به خوبی به سطح دندان متصل میشود و به هیجوجه حرکت نکرده و یا جدا نمیشوند. دندانپزشکها براکت تیتانیومی را برای افرادی که به نیکل حساسیت دارند هم توصیه میکنند.
براکت پلاستیکی
براکت پلاستیکی نیز مانند براکت سرامیکی ظاهر زیباتری نسبت به نوع فلزی دارد. این براکتها از پلاستیکهای تخصصی شبیه رنگ دندان طبیعی ساخته میشوند و دوام بالایی دارند. لبه منحنی شکل براکتهای پلاستیکی استفاده از آنها را روی دندان آسانتر میکند. از این براکتها برای افرادی که زیبایی لبخندشان در طول درمان مهم است، استفاده میشود.
براکت رزین کامپوزیت
براکت رزین کامپوزیت هم در دسته براکتهایی با ظاهر زیبا قرار میگیرد. دندانپزشک قبل از استفاده از این براکتها مناسب بودنشان برای حرکات موردنیاز دندانها را بررسی میکند. براکتهای رزین کامپوزیت را توسط چسب مناسب برای براکت کامپوزیت به دندان متصل میکنند.
منظور از براکت قلابدار چیست؟
دندانپزشک پس از معاینه دندانها گاهی برای درمان برخی ناهنجاری استفاده از کش و الاستیک ارتودنسی را توصیه میکند. این کشها باعث اتصال چندین براکت به یکدیگر میشوند؛ بدین ترتیب دندانها به مرور زمان در جهت درست حرکت میکنند. در این شرایط از براکتهای قلابدار برای عبور دادن کش ارتودنس از قلابها استفاده میکنند.
درصورت شکستن براکت ارتودنسی چه باید کرد؟
خوردن غذاهای سخت باعث شکستن براکت ارتودنسی میشود. علاوه بر غذاهای سخت عوامل دیگری هم مانند سست شدل چسب ارتودنسی، خوردن آجیل، ضربه به براکت و… باعث شکستن براکت میشوند. در صورت مواجه با این مشکل باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت عدم دسترسی به دندانپزشک اگر براکت هنوز به سیم متصل است نباید آن را جدا کنید. درچنین شرایطی بهتر است مومی که دندانپزشک به شما داده را روی محل شکستگی قرار دهید. اگر هم براکت از سیم جدا شده آن را به آرامی جدا کنید تا هنگام صحبت یا غذا خوردن قورت ندهید.
کدام براکت ارتودنسی بهتر است؟
براکتهای فلزی از رایجترین براکتهای ارتودنسی هستند؛ ولی براکت دیمون را میتوان به عنوان بهترین براکت ارتودنسی معرفی کرد. به این براکتها خودتنظیمشونده نیز گفته میشود و طول درمان با آنها کمتر خواهد بود. همچنین درد براکتهای دیمون نیز بسیار کمتر است. دندانپزشکهای ماهر و مجربی در کلینک دندانپزشکی در گاندی بهترین براکتهای ارتودنسی را برای بیمار تشخیص میدهند.
جمع بندی
براکت به نگینهای کوچکی که روی ارتودنسی قرار میگیرد گفته میشود. این براکتها دارای شیارهای کوچکی برای عبور دادن سیم قوسی هستند و در انواع مختلفی عرضه میشوند. به عنوان مثال براکتهای نامرئی و پلاستیکی ظاهر طبیعیتری نسبت به براکت فلزی دارند. براکتهای فلزی نیز از فولاد ضدزنگ ساخته میشوند و به حرکت مناسب دندانها کمک میکنند. از بهترین براکتهای موجود میتوان به نوع دیمون اشاره کرد که درد کمتری داشته و طول درمان آن کمتر است.
